Migratie

Migratie

Gemiddeld aantal verhuizingen tussen opvanglocaties van minderjarige asielzoekers

3.330

2020

7.490

2022

Migratie,
zo staat het ervoor

Wat is er in het eerste jaar na de nieuwe aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité gebeurd om de situatie van kinderen die naar Nederland vluchten te verbeteren?
De afgelopen jaren laten een sterke toename zien van het aantal onbegeleide minderjarigen dat zich in Nederland heeft aangemeld. Nader onderzoek is nodig naar de groep zeer kwetsbare alleenreizende jongeren, om te begrijpen waarom deze jongeren verdwijnen en in hoeverre ze slachtoffer zijn van uitbuiting en seksueel geweld.

Veel kinderen wachten op afhandeling van hun asielaanvraag of op gezinshereniging. Er is niks gedaan met de aanbevolen verruiming van de criteria voor emotionele banden van onbegeleide kinderen met andere familieleden dan ouders.

Nog steeds verblijven duizenden kinderen langdurig in de noodopvang en crisisopvang. Ook is er geen zicht op kindvriendelijke opvanglocaties. De situatie in de asielopvang is broos, met name in het geval van onbegeleide kinderen. Het lukt niet om alle alleenstaande minderjarige vreemdelingen op de gewenste plek op te vangen. De doorplaatsing van begeleide en onbegeleide kinderen vanuit de noodopvang naar reguliere opvang gaat moeizaam. De Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen spreekt de ambitie uit om het aantal verhuisbewegingen voor kinderen te verminderen, echter verhuizingen namen alleen maar toe de afgelopen jaren. De verhuizingen van kinderen bemoeilijken het aanbieden van goede zorg en onderwijs. Een concreet plan om op de middellange termijn verhuizingen te voorkomen, ontbreekt. De situatie van kinderen in de asielopvang in Nederland is over de hele linie zorgelijk.

FOCUS

Onbegeleide kinderen en
noodopvanglocaties.

Definitie

Wat verstaan we onder een vluchteling, asielzoeker of migrant?

Een vluchteling is iemand die in zijn thuisland ‘gegronde vrees’ heeft voor vervolging op grond van ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde etnische of sociale groep. (Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties) Daarnaast kunnen in Nederland ook personen die gevaar lopen wegens bijvoorbeeld oorlog of geweld een vluchtelingenstatus krijgen.

Een asielzoeker is iemand die bescherming door een ander land vraagt, maar wiens beroep op de vluchtelingenstatus nog niet is bepaald. (UNHCR)

Een migrant is iemand die doorgaans op vrijwillige basis het thuisland verlaat, vaak in de hoop op een beter leven. (UNHCR)

Kengetallen

Figuur 1. aantal onbegeleide kinderen dat asiel aanvraagt

Bron: Uitvraag COA cijfers migratie over het jaar 2022

In Figuur 1 is te zien dat het aantal onbegeleide kinderen in Nederland de afgelopen 5 jaren fluctueerde, en in 2022 opnieuw is toegenomen. Uit cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) blijkt dat het aantal onbegeleide kinderen dat zich in 2022 meldde bijna meer dan twee keer zo hoog was dan in 2021. De afgelopen tien jaar kwamen nog nooit zo veel onbegeleide kinderen naar Nederland. In totaal verbleven 8.801 begeleide kinderen en 1.450 onbegeleide kinderen in de asielopvang. Nadat het identificatie- en registratieproces is afgerond, volgt een verblijf op de centrale ontvangstlocatie in Ter Apel voor de duur van het aanmeldproces van de IND. Onder normale omstandigheden is dit 3 – 10 dagen maar nu blijven asielzoekers, waaronder gezinnen met kinderen en onbegeleide kinderen, weken en soms maanden op de centrale ontvangstlocatie.

Onbegeleide kinderen die in 2021 in Nederland arriveerden waren voor het grootste deel afkomstig uit: Syrië (58%), Eritrea (14%), Somalië (8%) en Jemen (5%). In 2022 verkregen bijna twee keer zoveel onbegeleide kinderen een verblijfsvergunning (1600) ten opzichte van 2021 (860). Dit is bijna vier keer zoveel dan tijdens de coronacrisis in 2020 (420).

Aanbevelingen VN Kinderrechtencomité

37a: Zorg voor kindvriendelijke asielprocedures voor alle kinderen jonger dan 18 jaar, onder andere als volgt: (i) zorg voor tijdige signalering van hun kwetsbaarheden, kindspecifieke manieren van vervolging en kindvriendelijke ondervraagmethodes; (ii) zorg ervoor dat alle asielaanvragen, ook die zijn ingediend door kinderen ouder dan 15 jaar, op een kind-gevoelige manier worden beoordeeld waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd waarop de kinderen hun thuisland verlieten; (iii) zorg voor informatie en juridisch advies passend bij hun leeftijd over hun rechten, asielprocedures, beschikbare diensten en de eisen voor het verkrijgen van documenten, vooral gezien de recente wijzigingen in de Nederlandse Vreemdelingenwet.

37b: Garandeer dat het belang van asielzoekende kinderen de belangrijkste afweging is in alle asielprocedures en dat hun mening gehoord wordt, er rekening mee wordt gehouden en er het juiste belang aan gehecht wordt.

37f: Geef prioriteit aan het onmiddellijk weghalen van asielzoekende kinderen en hun gezinnen uit noodopvanglocaties en investeer de nodige middelen in het verbeteren en uitbreiden van kindvriendelijke opvanglocaties, zodat locaties niet overvol raken en kinderen niet frequent worden overgeplaatst naar andere locaties.

38a: Evalueer het gezinsherenigingssysteem voor alleenstaande kinderen, met name voor kinderen die zelfstandig wonen en kinderen die geen ouders hebben of van wie de ouders onvindbaar zijn, met het oog op verruiming van de criteria voor emotionele banden met andere familieleden of wettelijke voogden.

38b: Verbeter de maatregelen gericht op snelle besluitvorming inzake aanvragen voor gezinshereniging binnen de wettelijke maximaal toegestane tijd, inclusief het toekennen van genoeg personeel en technische en financiële middelen aan het asielsysteem.

38d: Bied alleenstaande kinderen blijvende oplossingen aan, zoals een verblijfsstatus, pleegzorg en ondersteuning bij hun maatschappelijke integratie.

38e: Blijf meldingen van het verdwijnen (met onbekende bestemming vertrekken) van kinderen uit opvanglocaties onderzoeken en neem maatregelen ter voorkoming van dergelijke verdwijningen.

Cijfermatige ontwikkelingen

37f. en 38 e. Overplaatsing en verdwijningen

37f en 38e Overplaatsing en verdwijningen

Verhuizingen tussen opvanglocaties zijn recentelijk fors toegenomen, verdwijningen afgenomen.

Figuur 2. gemiddeld aantal verhuizingen tussen opvanglocaties van minderjarige asielzoekers

Bron: Uitvraag COA cijfers migratie over het jaar 2022

Figuur 3. reden van verhuizingen van minderjarige kinderen

Bron: Uitvraag COA cijfers migratie over het jaar 2022

Vanaf 2017 was er een dalende trend zichtbaar in het aantal verhuizingen van minderjarige asielzoekers tussen opvanglocaties, sinds 2020 is er een stijging waarneembaar die zich ook nog in 2021 heeft doorgezet en verder fors toeneemt in 2022. Het gaat dan in totaal om 7.490 verhuisbewegingen over 2022 (zie Figuur 3). Bij onbegeleide kinderen is het aantal verhuisbewegingen ook toegenomen. Van 400 in 2020 naar 600 in 2021 naar 2.040 in 2022, een vervijfvoudiging van het aantal verhuisbewegingen ten opzichte van 2020. De stijging vond vooral plaats bij de categorieën ‘Onderlinge Overplaatsing’ en ‘Doorstroom’. Dit kan worden verklaard door de grotere instroom van onbegeleide kinderen vanaf medio 2021, waardoor er ook meer onbegeleide kinderen in de opvang verbleven. Uit Figuur 3 blijkt dat 54% van de totale 4110 verhuizingen van kinderen op initiatief van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) plaatsvond.

In 2019 verdwenen er 480 onbegeleide kinderen met onbekende bestemming en in 2020 waren dit er 320. Deze afname is waarschijnlijk het gevolg aan een lagere migratie-instroom tijdens de lockdowns. Kinderrechtencollectief (2021), Kinderrechten in Cijfers In 2021 verdwenen 440 kinderen met onbekende bestemming uit de opvang van het COA, in 2022 waren dat 300 kinderen. Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de geanalyseerde groep van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) die met onbekende bestemming gaan, rondreist binnen de Europese Unie. Het merendeel lijkt niet de intentie te hebben om lang in Nederland te verblijven. Bron reactie Nidos n.a.v. uitvraag migratie 2022

38 a en b: Gezinshereniging

Gezinshereniging kan op twee manieren gebeuren: het kind reist de ouder(s) achterna of de ouder(s) reizen het kind achterna. Uit Figuur 4 blijkt dat het vaker voorkomt dat kinderen ouders achterna reizen dan andersom.

Figuur 4. Gezinshereniging 2021

Bron: ministeriële informatie via uitvraag Kinderrechtencollectief 2022

Gezinshereniging werd vaker en sneller goedgekeurd als kinderen hun ouders nareizen dan als ouders hun kinderen nareizen. De gemiddelde behandelduur van kind dat ouders(s) nareist is 52 dagen (in 2021 54 dagen). De gemiddelde behandelduur van ouder(s) dat kind nareist is 276 dagen (in 2021 332 dagen).

In 2021 werden er 6380 aanvragen behandeld waarbij het kind de nareiziger was, hiervan werden er 600 (10,6%) afgewezen. In 2022 werden er 9.960 van deze aanvragen behandeld. Hiervan werden er 620 afgewezen (6%). Er was een flinke stijging van het aantal behandelde aanvragen en een flinke daling van het afwijzingspercentage. Waarschijnlijk ging het bij een substantieel aantal van deze aanvragen om Syriërs die vaak goed gedocumenteerd zijn en dus vaak worden ingewilligd. Er wachten nog 1800 aanvragen van kinderen om nareis op afhandeling.

Er werden 1720 aanvragen behandeld waarbij de ouder(s) het kind nareisden, de afwijzingscijfers ontvingen wij niet. De helft van het totale aantal onbegeleide kinderen die in hun eentje naar Nederland komen, wordt binnen vijf jaar in Nederland herenigd met familie. https://nos.nl/artikel/2454201-helft-alleenstaande-minderjarige-vluchtelingen-herenigd-met-familie

Aanbeveling 38e: verdwijnen van kinderen uit opvanglocaties

Figuur 5. Uitstroom amv’s met onbekende bestemming vertrokken uit niet-BO

Bron: COA, peildatum: 01-01-2022

In 2021 zijn ongeveer 870 alleenstaande minderjarige vreemdelingen met onbekende bestemming vertrokken uit niet-beschermde opvang. Amv bij wie indicaties aanwezig zijn dat zij (mogelijk) slachtoffer zijn van mensenhandel worden in beschermde opvang geplaatst. Kinderen bij wie die indicaties er niet zijn, verblijven in niet beschermde opvang.

Beleidsbeschrijvingen

37a: kindvriendelijke asielprocedures

Kindvriendelijke benadering binnen asielprocedure. Onbegeleide kinderen van 6 tot 12 jaar worden gehoord in een kindvriendelijke hoorruimte. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2022/07/07/kamerbrief-over-opvolging-aanbevelingen-vn-kinderrechtencomite Dit geldt alleen voor kinderen jonger dan 12 jaar. Deskundigen wijzen er op dat het wenselijk is het protocol voor het horen van kinderen uit te breiden en te vernieuwen. UNHCR 2019, In de eerste plaats een kind, p. 16 en ‘A Test that is about Your Life’: The Involvement of Refugee Children in Asylum Application Proceedings in the Netherlands S.E. Rap, Refugee Survey Quarterly, Volume 41, Issue 2, June 2022, Pages 298–319 . UNHCR wijst op het Barnahus-concept Barnahus is een Scandinavisch model waar de verantwoordelijkheid voor communicatie, samenwerking en coördinatie over het kind bij de betrokken en verantwoordelijke actoren ligt. Het gaat om een multidisciplinaire aanpak waarbij alle betrokken organisaties samenwerken onder één dak. als een goed voorbeeld van het centraal stellen van het kind. UNHCR 2019, In de eerste plaats een kind. Bevindingen, aanbevelingen en oplossingen in het belang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen in Nederland, p. 7 De Universiteit van Amsterdam constateerde in 2022 dat de asielprocedure voor vluchtelingen onvoldoende is ingericht op het horen van kinderen en jongeren: voor minderjarigen is het nagenoeg onmogelijk om hun internationale recht om gehoord te worden uit te oefenen. Daarom is het advies uitgebracht om de informatievoorziening richting kinderen te verbeteren en om ondervragers beter te trainen, met als gewenste uitwerking dat onzekerheid en stress bij kinderen in de asielprocedure weggenomen wordt.

Voorrang kinderen. In mei 2022 is er een motie ingediend door Kamerlid Koekkoek waarin gevraagd wordt om een voorrangspositie van kinderen (en hun familie) bij overplaatsing van grootschalige locaties naar kleinschalige asielopvang. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2022Z08246&did=2022D16641

Speciaal contactpersoon. Op 22 december 2022 hebben de Kamerleden Kröger en Piri een motie ingediend waarin is verzocht om voor elke opvanglocatie, inclusief de noodopvangvoorzieningen, een speciaal aangewezen contactpersoon voor kinderen aan te stellen, verantwoordelijk voor het activiteitenaanbod en met zicht op het welzijn en de veiligheid van kinderen. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-19637-3042.html Op  22 februari 2023 gaf staatssecretaris van der Burg aan, dat hij gezien de huidige arbeidsmarkt, niet op elke (nood)opvanglocatie een contactpersoon kan garanderen.

Aanbeveling 37f: noodlocaties

Noodsituatie op (nood)locaties. Ondanks de inzet van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), medeoverheden, Veiligheidsregio’s, het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Nederland en vele andere partijen is de opvangsituatie onverkort slecht. https://open.overheid.nl/documenten/ronl-58f9b3f2cff641577b018a8355886e7956a5b44a/pdf Vanwege de urgentie en complexiteit van de opvangproblematiek heeft het kabinet op 17 juni 2022 besloten om de structuur voor nationale crisisbesluitvorming te activeren. Het doel was om de doorstroom in de migratieketen te verbeteren. Het kabinet hanteerde een stapsgewijze aanpak waarbij plannen worden voorbereid om voldoende opvang- en huisvestingscapaciteit te realiseren. De stip aan de horizon is de realisatie van een stabiel asiellandschap, gebaseerd op de ‘Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen’. Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 19 637, nr. 2634.

Moties Koekkoek en Piri. Kinderen in de asielopvang moeten soms acht keer per jaar verhuizen. De Tweede Kamer heeft moties Koekkoek https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2022Z08246&did=2022D16641 en Piri https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D30289 aangenomen, deze moties vragen om overplaatsing van kinderen naar een stabiele en kleinschalige opvang en een concreet plan om het aantal verhuizingen terug te brengen. De staatssecretaris schreef de Kamer dat er geen ruimte bestaat om kinderen en hun gezinsleden voorrang te verlenen bij de doorplaatsing vanuit de noodopvang locaties naar reguliere locaties. https://open.overheid.nl/documenten/ronl-33e2bbaf59eba9e4c3b37070b99a2694afa621e5/pdf

Motie Tweede Kamer. De Tweede Kamer heeft op 9 februari 2023 een motie aangenomen die de regering verzoekt om met urgentie het aantal leerplichtige vluchtelingen en vluchtelingenkinderen die onderwijs mislopen vast te stellen. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34334-27.html Conform de Europese Opvangrichtlijn moet het onderwijs binnen 3 maanden na aankomst in Nederland aangeboden worden. Op dit moment lukt het een toenemend aantal gemeenten niet om onderwijs te organiseren waardoor er lange wachtlijsten zijn ontstaan. Sommige Internationale Schakel Klassen voortgezet nieuwkomersonderwijs (ISK) hanteren zelfs een instroomstop.

Kinderen in crisisnoodopvang. Het was lange tijd niet bekend hoeveel kinderen er precies in Nederland in de crisisnoodopvang (CNO) verblijven, op verzoek van de Kamer is daar inmiddels duidelijkheid over. Op 1 januari 2023 verbleven er 1.130 kinderen (niet zijnde alleenstaande minderjarige vreemdelingen) in de crisisnoodopvang.

Kamerbrief februari 2023. In een Kamerbrief van februari 2023 over de actuele situatie van onbegeleide kinderen schrijft de staatssecretaris dat op 1 november 2022 de maatregel is ingegaan om onbegeleide kinderen vanaf 17 jaar en 9 maanden die op dat moment verblijven in de speciale opvang voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv), vervroegd door te laten stromen naar reguliere opvangplekken (samen met volwassenen). Daarnaast is besloten om onbegeleide kinderen die 17 jaar en 9 maanden zijn op het moment van instroom, vervroegd door te plaatsen. Deze maatregel was voorzien voor een periode van 4 maanden en zou aflopen op 1 maart 2023. Gezien de aanhoudende druk op de opvang en de verwachte toename van de instroom heeft de staatssecretaris besloten deze maatregel met zes maanden te verlengen. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2023D07642&did=2023D07642 Deze maatregel duurt tot op heden nog steeds voort. In totaal verbleven 210 onbegeleide minderjarigen in een regulier asielzoekerscentrum.

Stichting Nidos trekt aan de bel. Stichting Nidos heeft aangegeven niet te kunnen voldoen aan haar wettelijke taak op het moment dat alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) in de reguliere asielzoekerscentra verblijven. Nidos heeft als gecertificeerde instelling tot taak om een gezonde ontwikkeling van het kind te waarborgen, de belangen van het kind te behartigen en ervoor te zorgen dat het met achttien jaar zelfredzaam is. Nidos meent dat alleenstaande minderjarigen tekort gedaan worden als ze in reguliere asielzoekerscentra opgevangen worden.https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2023D07642&did=2023D07642

Extra druk gemeenten. De intensieve zorg en begeleiding van ex-amv’s legt een grote (financiële) druk op gemeenten, waardoor zij terughoudend zijn met het realiseren van nieuwe opvangplekken. Er zijn afspraken gemaakt tussen het Rijk en gemeenten over financiële middelen voor de verlengde opvang en begeleiding voor ex-amv’s. De staatssecretaris heeft de verwachting uitgesproken dat daarmee de terughoudendheid bij gemeenten zal komen te vervallen.

Dringend verzoek kabinet aan Veiligheidsregio’s. Om de doorstroom in de asielopvang weer op gang te krijgen, heeft het kabinet een dringend verzoek om opvangplekken gedaan aan de Veiligheidsregio’s, provincies en gemeenten en zijn er bestuurlijke afspraken gemaakt.TK 19637, 2992 Brief staatssecretaris

Spreidingswet asielzoekers. Sinds 27 maart 2023 ligt er een conceptwetsvoorstel bij de Tweede Kamer om voldoende opvangplekken beter te verdelen over het land. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2022/11/08/kamerbrief-over-spreidingswet De Raad van State stelt vragen ten aanzien van de complexiteit en de uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel. https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/@135390/samenvatting-advies-spreidingswet/ Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers herkent zich in de kritiek van de Raad van State. Om de wet te kunnen uitvoeren is volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers stabiele financiering van een vaste capaciteit aan personeel en locaties noodzakelijk. https://www.coa.nl/nl/nieuws/coa-herkent-zorgen-raad-van-state-over-uitvoerbaarheid-spreidingswet Een nieuw wettelijk stelsel zal op zijn vroegst in 2024 tot de realisatie van meer opvangplaatsen leiden. https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/@135390/samenvatting-advies-spreidingswet/

Aanbevelingen 38 a en b: duur van het gezinsherenigingsproces

Lange duur van het gezinsherenigingsproces. Op 8 februari 2023 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak gedaan over een nareiszaak waarin de tijdelijke maatregel nareis was toegepast. De Afdeling oordeelde dat een wettelijke basis voor de maatregel ontbreekt. De besluiten waarin deze maatregel is toegepast zullen worden hersteld. Link opvragen bij SanderAls gevolg hiervan zullen 1210 nareizigers alsnog een inreisvisum krijgen. Link opvragen bij Sander

Wijziging Wet Vreemdelingencirculaire 2000. In de Staatscourant van juli 2022 staat beschreven dat de IND, met de huidige capaciteit, de instroom van nareisverzoeken niet op tijd kan verwerken. Er heeft naar aanleiding hiervan een wijziging plaatsgevonden in de Wet Vreemdelingencirculaire 2000. Bij overschrijding van de wettelijke beslistermijn van een nareisaanvraag ingediend door een minderjarige asielstatushouder, gaat de IND enkel uit van de omstandigheden ten tijde van de datum van de nareisaanvraag. Alle signalen van onafhankelijkheid die sinds deze datum zijn ontstaan, worden in beginsel niet tegengeworpen. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2022-17490.html Er wordt dan bijvoorbeeld niet tegengeworpen dat het kind inmiddels zelfstandig woont en voorziet in eigen onderhoud. In de beleidsreactie van het kabinet naar aanleiding van de aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité wordt niet ingegaan op de aanbevolen verruiming van de criteria voor emotionele banden van onbegeleide kinderen met andere familieleden (anders dan ouders).

Verlengen beslistermijn. Op 26 augustus 2022 heeft het kabinet de Kamer geïnformeerd over het besluit om de wettelijke beslistermijn van zes maanden voor asielaanvragen te verlengen met maximaal 9 maanden. Dat betekent dat de IND uiterlijk binnen 15 maanden een beslissing moet nemen op een ingediende asielaanvraag. Op 6 januari jl. heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld dat deze maatregel niet rechtsgeldig is genomen. Amsterdam: ECLI:NL:RBDHA:2023:136 Vanwege het belang van deze maatregel voor de beslispraktijk van de IND, heeft de IND besloten om tegen de uitspraak hoger beroep in te stellen. Ondertussen wordt de toepassing van de maatregel voortgezet. De doorlooptijd van de asielprocedure is direct van invloed op de duur van het gezinsherenigingsproces, dat pas aanvangt na afronding van de asielprocedure.

Aanbeveling 38e: verdwijnen van kinderen uit opvanglocaties

Onderzoek naar verdwijnen van kinderen. In 2020 heeft de staatssecretaris toegezegd een fenomeenonderzoek te starten naar vreemdelingen in de opvang die slachtoffer zijn van mensenhandel. Dit zal gebeuren door het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel en de afdeling Analyseproeftuin Migratie. Het is onduidelijk wat de stand van zaken is van dit aangekondigde onderzoek.

Onderzoek rondreizende alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) heeft een nieuw onderzoek gepubliceerd over rondreizende alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv). WODC 2023-9 I have nothing to lose – Nomadic unaccompanied minors in Europe. Bron: COA, peildatum: 01-01-2022 Het onderzoeksrapport biedt inzicht in de achtergrond van deze groep minderjarigen en beschrijft risico’s op slachtofferschap van onder andere uitbuiting en seksueel geweld. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel (NRM) heeft haar zorg uitgesproken over de zeer kwetsbare achtergrond van deze jongeren die uit het rapport naar voren komt. Het onderzoeksrapport benadrukt vooral de noodzaak om een grondiger inzicht te verkrijgen in de omstandigheden achter deze ‘onzichtbare aantallen’. Het is volgens de Nationaal Rapporteur Mensenhandel van groot belang om nader onderzoek te doen om beter te begrijpen waarom deze jongeren verdwijnen, in hoeverre ze slachtoffer zijn van uitbuiting en seksueel geweld en in hoeverre hun vertrek een gevolg is van hun eigen zoektocht naar een betere toekomst elders. Er zijn in 2022 minder dan 10 jongeren die een verblijfsvergunning op grond van mensenhandel hebben gekregen (B8-vergunning).

Laatste ontwikkelingen

Oproep aan gemeenten

Op 22 september 2023 dreigde opnieuw een tekort aan opvangplekken in Ter Apel. Staatssecretaris Eric van der Burg deed daarom een dringende oproep aan gemeenten om 450 opvangplekken voor asielzoekers te verzorgen, waaronder 220 plekken voor onbegeleide minderjarigen.

Spreidingswet asielzoekers

Door de val van het kabinet heeft de Spreidingswet verdere vertraging opgelopen. Lange tijd zag het er naar uit dat het wetsvoorstel als gevolg van de demissionaire status van het kabinet controversieel zou worden verklaard en daarmee niet in het parlement zou kunnen worden behandeld. Op 26 september werd besloten het voorstel toch te behandelen. Inmiddels is op 27 september de parlementaire behandeling van de wet afgerond in de Tweede Kamer. Tijdens dit debat zijn 34 moties ingediend waarover in oktober 2023 zal worden gestemd in de Tweede Kamer. Na goedkeuring in de Tweede Kamer moet de wet nog worden goedgekeurd in de Eerste Kamer, het is nog onzeker of de wet daar op voldoende steun kan rekenen.

Wet Tijdelijke Nieuwkomersvoorzieningen

Op 6 juni 2023 is een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer gestuurd tot wijziging van de Wet op het primair onderwijs en Wet voortgezet onderwijs 2020. Dit is gedaan in verband met de inrichting van tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen voor leerplichtige nieuwkomers en het versterken van de regierol van gemeentebesturen bij het aanbod van nieuwkomersonderwijs. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36373-1.html Deze Spoedwet Tijdelijke Nieuwkomersvoorzieningen (TNV’s) moet het antwoord geven op de lange wachtlijsten in het nieuwkomersonderwijs. Het was de bedoeling dat de Wet per 1 augustus 2023 in werking zou treden, maar gezien de val van het kabinet, is dit proces vertraagd. Informatie COA n.a.v uitvraag migratie, mensenhandel en uitbuiting, jeugdstrafrecht, jeugdhulp en –bescherming Het wetsvoorstel is op 5 juli 2023 aangenomen door de Tweede Kamer. De Eerste Kamer heeft het voorstel op 3 oktober 2023 aangenomen.

Rapport ‘I have nothing to lose’. Het rapport ‘I have nothing to lose, Nomadic unaccompanied minors in Europe’ van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van september 2023 onderzoekt de kenmerken van rondreizende alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv). Het rapport gaat in op de onderliggende redenen voor hun rondreisgedrag en op de (multi-) problematiek die zij ondervinden. Het blijkt dat met name Noord-Afrikaanse jongeren zeer kwetsbaar zijn en risico lopen om slachtoffer te worden van onder andere uitbuiting en seksueel geweld. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/09/07/tk-bijlage-wodc-rapport-i-have-nothing-to-lose-nomadic-unaccompanied-minors-in-europe

X

Download hier Kinderrechten in Beweging